Hukum Makan Belangkas
APA ITU BELANGKAS?
Belangkas ialah sejenis haiwan yang hidup di laut
masin dan sedikit di paya air tawar. Belangkas mudah ditangkap di tepi-tepi
pantai kerana tidak menggigit.
Belangkas adalah dari famili Limulidae. Nama saintifik
belangkas yang hidup di pinggir pantai ialah tachypleus gigas dan yang ditemui
di kawasan paya ialah carcinoscorpius rotundicauda.
Haiwan ini merupakan artropod laut yang bentuk
badannya mirip kepada 'ketopong besi' tentera dan juga mempunyai ekor
yang panjang dan tajam. Ia boleh mencapai saiz sehingga 51 cm (20 inci).
Mana-mana anggotanya yang putus boleh tumbuh semula dan ia juga mempunyai
sistem keimunan yang menakjubkan.
Peribahasa dalam masyarakat Melayu iaitu 'macam belangkas'
bermaksud lelaki dan perempuan yang bergerak bersama-sama ke mana-mana sahaja.
Kita akan temui belangkas di laut cetek dalam keadaan berdua-dua iaitu seekor
jantan dan seekor betina.
Hukum Memakan Daging/Isi Belangkas dan Telurnya
Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal
Ugama Islam Malaysia Kali Ke-93 yang bersidang pada 21 Februari 2011 telah
membincangkan Hukum Memakan Daging/Isi Belangkas dan Telurnya. Muzakarah telah
memutuskan seperti berikut:
- Setelah meneliti keterangan, hujah-hujah dan pandangan yang
dikemukakan, Muzakarah berpandangan bahawa tiada nas qati’e yang mengharamkan
manusia memakan belangkas. Pakar Haiwan Hidupan Air menyatakan bahawa belangkas
adalah haiwan yang hidup di laut dalam dan hanya naik ke pantai untuk bertelur.
Ia adalah sejenis haiwan satu alam yang hidup di laut masin dan sedikit di paya
air tawar dan ia tidak boleh kekal hidup di darat kerana bernafas menggunakan
insang.
- Sehubungan itu, selaras dengan pandangan Jumhur Ulama’ yang
menyatakan bahawa haiwan yang tinggal di dalam laut semata-mata dan tidak boleh
hidup tanpa air adalah halal dimakan, maka Muzakarah bersetuju memutuskan
bahawa hukum memakan daging/isi dan telur belangkas adalah diharuskan (HALAL).
NILAI PERUBATAN
Belangkas darahnya berwarna biru dari belangkas berharga
RM17,500 (USD5,000) seliter di Amerika Syarikat. Untuk mendapat satu liter
darah biru, nelayan perlu menangkap 115 ekor belangkas bersaiz kecil di
Semenanjung Malaysia. Tapi hanya 45 ekor jika belangkas di perairan Sabah
kerana saiz lebih besar. Darah biru belangkas disedut keluar tanpa perlu
membunuh belangkas tersebut.
Bahan dalam badan belangkas boleh digunakan untuk mengesan
virus, bakteria dan toksin. Kit anti-toksin menggunakan belangkas telah
berkembang di Eropah, Amerika Syarikat, Jepun dan Asia Barat sejak 1988.
Daging dan telur belangkas boleh dimakan oleh orang Islam.
Masyarakat Melayu di Kota Tinggi, Johor menyediakan maasakan asam pedas
dan sambal tumis belangkas. Ia juga boleh dimakan dengan hanya memanggang /
membakar sahaja. Namun begitu untuk ia bukan sesuatu yang mudah kerana
belangkas terdapat sejenis toksin yang boleh memberikan ketidakselesaan kepada
deria (pening) atau biasanya dikenali sebagai MABUK. Hanya bahagian tertentu sahaja
boleh dimakan dan hanya seseorang yang benar-benar tahu sahaja tahu cara
menyediakan makanan laut dari belangkas ini.
Sarjana Sains (Akuakultur), Institut Akuakultur Tropika (IAT)
Universiti Malaysia Terengganu telah lama menyelidik nilai perubatan belangkas
ini. Universiti Malaysia Terengganu sedang memohon geran sebanyak RM3 juta
untuk tujuan penyelidikan dan merancang untuk membina sebuah makmal bernilai
RM10 juta untuk menghasilkan kit anti-toksin untuk dipasarkan.
500 nelayan di Semerak, Pasir Puteh, Kelantan dibantu bagi
menternak belangkas. Nelayan terbabit dijangka mendapat pendapatan RM 1200
sebulan apabila projek ternakan ini berjaya.
p.s
Lepas ni mai kita cuba makan telur/daging belangkas. Dulu masa pakcik kecik2 terkonang kita ramai2 pergi tepi pantai tanjung mas tangkap belangkas. Cume sekarang ni macam dah pupus.
